Najlepsze polskie filmy wojenne najczęściej związane są z II Wojną Światową, ale nie tylko. Poniżej znajdziecie subiektywny ranking dziesięciu najlepszych takich produkcji. Polecamy obejrzeć je wszystkie i wydać samemu osąd. Wszak rozbieżność lat, w których je nagrano jest naprawdę ogromna – od 1946 do 2016 roku.
10. Pokolenie (1954)
Każdy wielki reżyser musi zacząć od jakiegoś filmu, ale nie każdy od razu serwował widzom arcydzieła. Andrzej Wajda swoim kinowym debiutem natychmiast zwrócił jednak uwagę wszystkich. Historia grupy ludzi walczących podczas II Wojny Światowej była po latach poddawana krytyce za pewne zabiegi, bez których wówczas film nie mógłby mieć premiery, ale wciąż jest to znakomita, poruszająca produkcja. Przede wszystkim warto zwrócić uwagę na obsadę. Wajda zgromadził na planie mnóstwo młodych aktorów, którzy później mocno zapisywali się w historii polskiego filmu, na czele z Tadeuszem Łomnickim, który zagrał główną rolę.
9. Zakazane piosenki (1946)
Pierwszy polski film powstały po II Wojnie Światowej. Film ma niemal dokumentalny charakter, a przede wszystkim ujrzeć w nim można polska twórczość muzyczną czasów wojennych. W tle widoczne są kolejne ważne epizody wojenne, tworząc unikalną kronikę tamtych czasów. Mimo, że oczywiście ze względu na czas powstania filmu, może on się wydawać nieatrakcyjny dla współczesnego widza, to warto go poznać choćby ze względu na autentyzm. W końcu aktorzy wykonujący utwory byli często czynnymi uczestnikami walk powstańczych i praktycznie odtwarzali one swoje przeżycia z tych ciężkich czasów.
Najlepsze polskie filmy wojenne. 8. Powstanie Warszawskie (2014)
Stworzenie fabuły wokół archiwalnych zdjęć z czasów Powstania Warszawskiego wydawało się zadaniem dość karkołomnym. I rzeczywiście, nie wszystko w filmie się udało, gdyż same dialogi brzmią momentami strasznie słabo. Trudno jednak nie docenić mrówczej pracy przy obróbce i kolorowaniu godzin materiałów często będących w naprawdę kiepskim stanie. Tym sposobem powstał niezwykły zapis tamtych dramatycznych wydarzeń, który momentami ogląda się z prawdziwymi ciarkami. Zwłaszcza wtedy, gdy zdajemy sobie sprawę, że patrzymy na młodych ludzi, którzy naprawdę za chwilę tracili życie na ulicach Warszawy. Niezwykle filmowe doświadczenie.
7. Katyń (2007)
Andrzej Wajda tworząc film o zbrodni katyńskiej zwrócił na siebie uwagę całego świata. Powstał film niepozbawiony wad, ale wciąż stanowiący ważne świadectwo tamtych wydarzeń. Aktorzy serwują bardzo porządne role, odwzorowanie wojennych czasów wypada przekonująco, ale najistotniejsze jest zakończenie filmu czyli scena egzekucji polskich oficerów. Rozegrana perfekcyjnie, nie uciekająca od brutalności, cicha, ukazana bez upiększeń, ale dzięki temu zostająca w widzu jeszcze długo po seansie.
6. Eroica (1957)
Bardzo nietypowy w swojej strukturze film, gdyż składający się z dwóch niezależnych od siebie nowel filmowych. Uznawany za swoistą odpowiedź reżysera Andrzeja Munka na „Kanał”, doceniony dopiero po latach, gdy został uznany za jedną z najlepszych polskich produkcji z tamtych lat. Obie nowele ściśle związane są z Powstaniem Warszawskim z tym, że w pierwszej obserwujemy warszawskiego cwaniaka Dzidziusia Górkiewicza i jego działania w trakcie walk powstańczych. W drugiej z kolei obserwujemy swoisty efekt powstania przyglądając się życiu oficerów umieszczonych po tych wydarzeniach w niemieckich obozach. Kino ważne, warte uwagi.
Najlepsze polskie filmy wojenne. 5. Miasto 44 (2014)
Można by rzec, że to jedyny naprawdę prawdziwy polski film wojenny, jeśli patrzeć na to pod kątem batalistyki. Jan Komasa udowodnił, że nie musimy patrzeć z zazdrością na kino amerykańskie, u nas z odpowiednim budżetem i pomysłowym podejściem też można stworzyć niezwykłe widowisko. Pod względem technicznym film zostawia całe polskie kino mocno z tyłu, ale działa też – co najważniejsze – także pod względem emocjonalnym. Można co prawda przyczepić się do kilku zbyt „cool” momentów pasujących całościowo jak pięść do nosa, ale trudno nie docenić gigantycznej, uczciwej pracy, jaką wykonano przy tej produkcji.
4. Jak rozpętałem II wojnę światową (1969)
„Rany Julek. Ale nawarzyłem bigosu”, stwierdza Franek Dolas gdy jako wystrzał zapoczątkowuje całą serię eksplozji i jednocześnie rozpoczyna II wojnę światową. A przynajmniej tak mu się wydaje. Absolutnie kultowa polska komedia, która bawi widzów od lat i dała filmowa nieśmiertelność Marianowi Kociniakowi, który stworzył jedna z najbardziej legendarnych polskich kreacji komediowych. Jego kolejne przygody wciągają i bawią do łez, a sam film to dowód na to, że wojna nie musi być źródłem ciężkich tematów, ale można też osnuć wokół niej naprawdę przezabawną historię. A jakże uboższe były by polskie zestawienia filmowych cytatów bez chociażby „Grzegorza Brzęczyszczykiewicza”.
3. W ciemności (2011)
Wiele lat po „Kanale” powstało kolejne dramatyczne dzieło dziejące się pod ulicami Warszawy. Agnieszka Holland portretując postać Leopolda Sochy, który pomagał Żydom kryć się w kanałach przed Niemcami, była bardzo daleka od hollywoodzkiej ckliwości. W końcu Socha, fantastycznie zagrany przez Roberta Więckiewicza, robi to przede wszystkim dla bogacenia się kosztem ukrywających się. Dopiero z czasem obserwujemy jego niezwykle przekonywująco poprowadzona przemianę. W pamięci pozostają także znakomite, ciemne, mocno klaustrofobiczne zdjęcia, co powoduje że gdy w końcu wydostajemy się z bohaterami na zewnątrz, wręcz czujemy razem z nimi fizyczną ulgę.
Najlepsze polskie filmy wojenne. 2. Wołyń (2016)
Wydarzenia rzezi wołyńskiej to jedna z bardziej dramatycznych historii w dziejach naszego kraju. Trzeba było naprawdę dobrego reżysera, aby w odpowiedni sposób przedstawić ten temat. Wojciech Smarzowski, jeden z najlepszych współczesnych polskich twórców, z pewnością był odpowiednim człowiekiem do tego zadania. W fascynujący sposób przeniósł widza do tamtych czasów, szokując gigantyczna brutalnością, ale nie pozwalając jej na to, by zdominowała obraz. Mamy tu także sporą dawkę emocji, wspaniałe aktorstwo oraz wyśmienitą realizację. Znakomite kino, ale dla widzów o naprawdę silnych nerwach.
1. Kanał (1956)
Prawdziwy klasyk polskiego kina, prawdopodobnie nawet jeden z najlepszych filmów, jaki zrealizował mistrz Wajda. Obserwowanie grupy żołnierzy którzy podczas Powstania Warszawskiego kryją się w podwarszawskich kanałach po dziś imponuje techniczną śmiałością oraz niezwykłym poczuciem klaustrofobicznego strachu, który towarzyszy nam w trakcie seansu. Wajda jest też bezwzględny. Nawet gdy tli się odrobina nadziei, gdy błądząc w kanałach bohaterowie widzą trochę światła i wydaje się, że są na najlepszej drodze do wolności, może się okazać że dotarli tylko do potężnych krat, których nie będą w stanie pokonać.
