Podstawowe zasady – punktacja i ilość głosów
Obecnie obowiązujący system głosowania na Eurowizji to nic nowego. Obowiązuje on już od 1975 roku i jest bardzo łatwy do zrozumienia. Punkty w głosowaniu danego kraju zdobywa bowiem 10 krajów. Najwyżej oceniony zdobywa 12 „oczek”, drugi 10, trzeci 8, czwarty 7 itd. aż do jednego punktu za dziesiąte miejsce.
Od 2009 roku każdy kraj w finale ma tak naprawdę do rozdania podwójną pulę głosów. Najlepszych wykonawców wybierają bowiem osobno widzowie programu oraz profesjonalni jurorzy. Oznacza to, że w przypadku ich jednomyślności wykonawca może otrzymać aż 24 punkty z pojedynczego kraju.
W 2023 roku wprowadzono jednak znaczące zmiany w regulaminie, które przedstawiamy poniżej. Dotyczą one przede wszystkim głosowania w półfinałach oraz dodatkowej puli punktów spoza krajów-uczestników.
Głosowanie widzów i jurorów
Głosowania widzów i jurorów podczas Eurowizji zasadniczo się różnią. Zacznijmy od tego widzów, którego zasady są banalnie proste. Sumuje się głosy zdobyte przez artystów, a następnie na ich podstawie tworzy ranking. Co istotne, nie ma żadnego znaczenia czy głos został oddany za pomocą SMS, przez połączenie telefoniczne czy też za pomocą aplikacji Eurowizji na smartfony. W przypadku głosowania widzów istotna jest jedna zasada – nie można głosować na reprezenta kraju, w którym ogląda się konkurs. Polacy mieszkający nad Wisłą nie mogą więc głosować na polskiego reprezentanta, ale już Polonia w Niemczech czy Francji może.
Nieco inaczej wygląda sprawa w przypadku jurorów. Ich grono tworzy pięć osób zawodowo związanych z muzyką, którzy oceniają użytkowników od najlepszego do najgorszego. Na podstawie tych głosów przygotowywana jest średnia, a następnie ranking wykonawców. To o tyle istotne, że różnorodność gustów muzycznych może spowodować niespodziewane wyniki.
Zmiany zasad punktacji Eurowizji w 2023 roku
W 2023 roku doszło do znaczących zmian w zasadach głosowania na Eurowizji. Przede wszystkim o awansie do finałów decydują wyłącznie widzowie. Wykluczono bowiem jakąkolwiek punktację profesjonalnych jurorów. Jak wygląda głosowanie w półfinałach na Eurowizji? Ostateczną klasyfikację wybiorą więc w 100% głosy telewidzów.
Jurorzy z wszystkich krajów oddają jednak swoje głosy dla procedur, ale nie będą one brane pod uwagę. Co istotne, jeśli władze Eurowizji zauważą nieprawidłowości w głosowaniu profesjonalnych jurorów (w 2022 roku kilka krajów – w tym Polska – miało z tym problemy) zostaną oni wykluczeni z głosowania w finale.
W finale wszystko wraca do znanych od lat zasad, a więc z każdego kraju do rozdania są dwie pule punktów – jedna od widzów, a druga od jurorów. Jest jednak jedna ogromna zmiana – w konkursie mogą aktywnie brać udział telewidzowie spoza 37 krajów-uczestników. Zarówno w półfinale, jak i finale występują oni jako dodatkowy kraj nazwany po prostu resztą świata. Oznacza to, że w finale nieco więcej mają do powiedzenia widzowie, bowiem z ich głosów rozdane zostanie 38 pul punktów, a z głosów jurorów 37.
Jakie mogą być problemy z punktacją Eurowizji? Jeśli z jakiegoś istotnego powodu – np. technicznego – niemożliwe będzie zliczenie głosów od telewidzów z danego kraju – jest na to specjalna procedura. Eurowizja symuluje wtedy takową punktację na bazie wyników z krajów o podobnej historii głosowania w poprzednich latach. Dość ciekawa, ale sensowna procedura.
Najważniejsze zmiany w głosowaniu Eurowizji 2023 w punktach:
- w półfinałach o awansie decydują wyłącznie głosy widzów;
- zarówno w półfinałach, jak i finale dodano dodatkową pulę głosów od tzw. reszty świata;
- w przypadku nieprawidłowości przy testowym oddawaniu głosów przez jurorów w półfinałach zostaną wykryte nieprawidłowości, jury danego kraju zostanie wykluczone z finału;
- jeśli z powodów technicznych niemożliwe jest podliczenie głosów telewidzów, stosuje się specjalną, opisaną wyżej procedurę.
Podliczanie punktów
Podczas telewizyjnej transmisji podliczanie punktów to jedna z najważniejszych i najbardziej emocjonujących czynności finału Eurowizji. Warto jednak pamiętać o dwóch sprawach – proces ten składa się z dwóch punktów.
Najpierw podlicza się punkty od jurorów – prezenterzy łączą się z kolejnymi krajami, które przedstawiają werdykt swoich jury. To niezwykle długa i emocjonująca część Eurowizji, która jednak nie kończy zabawy. Następnie dodawane są bowiem głosy widzów – nie są one jednak przyznawane krajami, a już zsumowane – od najmniejszej ilości do największej. Oznacza to, że pod koniec uczestnikom dodawane są ogromne sumy punktów, które mogą zupełnie zmienić sytuację w tabeli.
Co w przypadku remisu na Eurowizji? Po skandalu z 1969 roku, kiedy to nie pomyślano o remisach, a zwycięzcą zostały aż cztery kraje wprowadziła stosowne rozwiązania. W przypadku identycznej ilości punktów danego kraju bierze się pod uwagę ilość krajów, która przyznała danemu wykonawcy jakiekolwiek punkty. Jeśli to nie pomoże, spogląda się na liczbę otrzymanych maksymalnych not (12 pkt), a następnie kolejnych (10, 8, 7 itd.). Jeśli są one identyczne (co jest niemal niemożliwe), pod uwagę bierze się… kolejność występów, promując ten wcześniejszy.
Co jeszcze warto wiedzieć?
Znacznie uproszczona w stosunku do finału procedura ma miejsce w półfinałach. Półfinały Eurowizji polegają bowiem jedynie na wskazaniu krajów, które dostały się do wielkiego finału, bez podawania jakichkolwiek punktów. Po koncercie prezenterzy wyczytują więc po kolei dziesięć krajów, które zebrały największą ilość punktów, nie podając jednak ich ilości. Co równie ważne, kolejność podawania krajów nie ma żadnego związku z rankingiem i ilością punktów.
Pełne wyniki Eurowizji z podziałem na głosy widzów z poszczególnych oraz wybory wszystkich jurorów publikowane są już po zakończeniu konkursu. Dopiero wtedy można sprawdzić, kogo najbardziej docenili polscy widzowie i zauważyć pewne prawidłowości w głosowaniu, np. wspieranie się sympatyzujących ze sobą krajów.
