Co to jest złamanie zmęczeniowe?
Złamanie zmęczeniowe to rodzaj urazu, który powstaje po stałym wysiłku fizycznym. Najczęściej pojawia się więc co oczywiste, u sportowców, ale także u zawodowych żołnierzy i u osób amatorsko uprawiających sport, które w krótkim czasie narzucą sobie zbyt duże obciążenie.
Z powodu zwiększonego obciążenia więzadeł i zmęczenia mięśni w naprężonych kościach tworzą się mikropęknięcia. Są one w stanie szybko się goić, ale tylko wtedy, gdy mają odpowiednie warunki. Jeśli osoba ze złamaniem obciążeniowym nie zdecyduje się na regenerację, dalsza aktywność fizyczna może tylko pogłębiać mikropęknięcia. Końcowo może to doprowadzić nawet do złamania kości. Najczęściej złamania obciążeniowe występują na kościach podporowych kończyn (kość udowa, łydka, kość ramienna) oraz kości śródstopia stopy.
Jakie są objawy złamania zmęczeniowego?
Początkowo złamanie obciążeniowe trudno jest zdiagnozować. Ból na początku jest niewielki i pojawia się zazwyczaj tylko podczas ćwiczeń, dlatego łatwo go zbagatelizować.
Stopniowo powraca jednak nawet w spoczynku, z czasem nasila się i może nawet utrudniać ruch. W miejscu mikropęknięcia może wystąpić obrzęk lub nadwrażliwość.
Czynniki ryzyka
Jak wspominaliśmy na złamania zmęczeniowe narażeni są głównie sportowcy, w tym uprawiający „kontuzjogenne” dyscypliny, takie jak biegi, koszykówkę, siatkówkę, hokej, tenis i taniec.
Zbyt duże obciążenia treningowe, brak rozgrzewki, nieprawidłowe wykonywanie ćwiczeń czy łączenie obciążających treningów – to typowe błędy sportowców amatorów, prowadzące do tego typu urazów.
Poza tym na złamania obciążeniowe częściej narażone są kobiety w okresie menopauzy, a także ludzie chorujący na osteoporozę.
Złamanie zmęczeniowe – leczenie
Szybkość powrotu do zdrowia zależy od momentu wykrycia problemu i rozpoczęcia leczenia. Podstawą leczenia jest wywiad lekarski, a także wykonanie badania RTG i USG, chociaż uraz we wczesnej fazie może nie być widoczny na zdjęciach. Do łagodzenia bólu pomocne będzie używanie na obrzęknięte kończyny okładów z lodu. Oczywiście koniecznie jest zrobienie sobie przerwy w treningach, tak aby nie doprowadzić do poważniejszego urazu.
W terapii złamania obciążeniowego pomocna może być również wizyta u fizjoterapeuty, który może zaproponować kinesiotaping, wkładki ortopedyczne czy ortezy.
Proces gojenia złamania zmęczeniowego może trwać od trzech do czterech, a nawet pięciu tygodni.
Powrót do sportu
Powrót do sportu do treningu powinien być stopniowy, nie wolno narzucać sobie od razu wysokiego tempa. W ramach profilaktyki warto skupić się na doborze odpowiedniego obuwia, a także zafundować sobie dietę bogatą w wapń i witaminę D. Sporty zalecane na początek to basen czy jazda na rowerze, na powrót do biegania warto dać sobie trochę więcej czasu.
Warto wybierać kilka sportów, które będą się dopełniać, zamiast skupiać się na jednym. Podstawą jest wykonywanie rozgrzewki, dbałość o prawidłową technikę podczas treningów. Organizm musi mieć również czas na regenerację, aby nie doszło do kolejnych urazów.
